Saturday 19 May 2018

Politics of Hung Assembly (Assembly kai nih thiam-fing)


Jeremia Darlong
India mi ei chang na leiin tik maw chang chun ei lawm em em thina-kawvela democracy lian chem nei rambung insung a mi khatka ei chang ve leiin. Ma chai chu chang loiin, khawvela in vong na dan(constitution) ziak sei chem nei tu hom ei chang sa nghal. Chun, dan hi a sei ari pai a hrilfia hom a takin, a kawt tual hom an za nghal aloi chang. Ma angkata ei dan kawt tual an zat luat lei chun, hun raltaka mi tamkan a hmang sual an tum nih hmatiang hom ahmang sual la tum zel anti.
A ral tak May ni 15 han, Karnataka Inthlang pui (Assembly Election) result tarlangin a awm zoi a inthokin nansa vaikan “thiam fing terin-tep(political crisis)” an piang ti chu ei hoi ni ei hmu pak a chang. Asanchu, inthlang pui result achun BJP-104, Congress-78, JD(S)-37 in a tawp leiin, tu political party homin hlaw-bel kai seat(majority) an dong chel no lei chun Karnataka a tu party mo Government tung ding thei ding ti zawna chu mei kang in zawn angka mai in India ram pum puia an thek dar ta a. Chun, ma ni den chun, Congress chun var vaikan BJP in ihman sir bi alak hma dai in JD(S) party rek kut anin sui ta zawk a chang. Changrochu, May nih 16 han Karnataka Governor, Pu Vala chun BJP party chu Karnataka a govt. tungding thei ding nih B S Yedddyurappa chu Chief Minister intiamna nei dingin sawmna a pek leiin Congress party chun Supreme Court kawt chu an hang kik ta zawk a chang. Congress party in Chief Justice hnianga a zan zana hearing nei dingin ngenna anin thlung na chu pomin Supreme Court chun zing dar 2:11 a chun hearing chu tannin zing 5:28 a ri in hearing nei achang rual rualin India roirel na history a phek thar hom ziakin a awm sa nghal a chang. Supreme Court chun zan-khawvar in hearing a nei hnung hom chun Chief Minister intiamna hun nei dinga awm chu a khap chuang no a, changrochu May nih 18 a hearing sun zawm nawk dingin thu a pe a chang. Nih 18 chun, Supreme Court chun thil awmzia a ngai fai rit hnung chun, May ni 19, chawhnung dar 4 sungin Assembly a floor test nei dingin thu a pe ta nghal. Ma hei kapai lei chun thiam fing boiruak chu a lum ta em em a chang. Chun, May ni 19 chawhnung dar 4 chun B S Yeddyurappa chu floor test nei hma chun an resign ta nghal zawk a chang.
Chun, ma angkata  “thiam fing terin-tep(political crisis) hnek homa zawna lian chem zawk pu chu, Governor Pu vala a chun a thuneina a hmangsual bei, ti hi a chang. Asanchu, ma angkata inthlangpui zoia hlo-bel kai loi seat(majority) an hmu no leia govt. tung ding thei loi na thil chu a loi inpiang nai ta thin ei India ram histawri a chun. Entirna in, a ral tak Goa inthlangpui, Bihar inthlangpui, Manipur inthlangpui, mahei kapai chu ei hang en nih ma hmuna Governor heiin an thuneina an lek dan hei chu inthuk takan ei hang ennon aloi chang chun, Karnataka Governor Pu Vala an a thuneina a hmangsual ti bak loi chu a sinthaw dan ihman hril fia dan ding a boi. Chun Pu Vala an BJP chu govt. tung ding dinga a sawm na chu  ei India dan pui(Constitution) dungzui a loi chang chun zawna hongin piang nawk chu, inkata mo Goa, Bihar nih Manipur a chun Congress chu Governor in Govt. tungding dingin sawmna a pek loi. Asanchu, Goa, Bihar, Manipur a hei han Congress chu single majority nei tu anloi chang hnung hom chun ma rama hei chun Govt. tunding dingin Governor in sawmna a pe no. Ma angkata Governor heiin an thuneina an phung dana thlei-thliarna awm chu ei inrelbawlna dinga hrisel loi tak nih ti awm tak a chang zawk. Chun ma angkata dana thuneina hmangsual na thu chu remchang na sirbi a hmaning Congress chun India ram thiam fing a chun a ding hmun in-hnur chu an hnet tir an tum ta zawk a chang. Chun, enkai chem chu, ma angkata thil inpiang lei chun India rama BJP in thlipui thaivua angka govt. a tunding na chu Congress in iten ka ri in mo idan chel ati?

No comments:

Post a Comment